Các chuyên gia lo ngại việc khuyến khích xây dựng tạm

Như đã thông tin, UBND Tp.HCM vừa đồng ý về chủ trương cho phép nhà nằm trong quy hoạch lộ giới được cấp phép xây dựng tạm với quy mô tối đa không quá ba tầng (Pháp Luật Tp.HCM ngày 13/6). Điều này có thể sẽ tháo gỡ cho nhiều trường hợp đang bị ách tắc. Tuy nhiên, các nhà quản lý và chuyên gia lại lo ngại về lâu dài việc thực hiện quy hoạch đô thị sẽ bị ảnh hưởng xấu. Chúng tôi xin giới thiệu một số ý kiến.

Cam kết chỉ mang tính tượng trưng

Thực tế đã có không ít quy định yêu cầu người dân cam kết, họ cũng cam kết nhưng không thực hiện, để lại hậu quả pháp lý kéo dài. Sau 5-10 năm nữa, ai còn giữ bản cam kết này? Hoặc trường hợp chuyển nhượng nhà đất thì người sau lại là chủ thể mới, không phải là người cam kết, bắt họ thực hiện có được không?

Ngoài ra, cơ quan nhà nước cũng rất khó xác định điều kiện “quy hoạch lộ giới chưa có kế hoạch thực hiện trong thời gian ít nhất năm năm”. Bản chất của quy hoạch là mang tính định hướng, còn việc thực hiện quy hoạch lại dựa vào các điều kiện kinh tế-xã hội. Không ai có thể chắc chắn về việc này vì còn phụ thuộc vào thu chi ngân sách, sự ổn định của kinh tế trong nước, thế giới… Gắn hai thứ này với nhau thì không phải lúc nào cũng đưa ra đáp số phù hợp. Một tuyến đường liên quận, theo quận này thì năm năm nữa sẽ thực hiện nhưng quận khác lại cho rằng 10 năm thì giải quyết ra sao?

Ông Nguyễn Hồ Hải, Phó Chủ tịch UBND quận 8

Đừng phát triển đại trà

Vừa qua quận 12 có cấp phép xây dựng tạm quy mô năm tầng cho nhà ở nằm trong quy hoạch “treo”, một số trường hợp khác thì xin phép xây tạm 1-2 tầng. Xét về mặt xã hội, việc giải quyết như vậy là nhằm tránh lãng phí đất đai và thiệt thòi quyền lợi người dân khi quy hoạch treo không biết khi nào thực hiện. Tuy nhiên, chỉ lác đác thì không sao, còn nếu những trường hợp xây tạm, quy mô không nhỏ trở thành phổ biến thì sẽ khiến giai đoạn thực hiện dự án sau này gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các công trình công cộng.

Hẻm 107 đường Phạm Văn Hai, phường 3, quận Tân Bình rộng 4 m, đã khá thông thoáng nhưng vẫn được quy hoạch mở rộng thành 6 m. Vì vậy, nhiều người dân trong hẻm đang gặp khó khi thực hiện thủ tục xây dựng nhà. Ảnh: MINH HIẾU

Ngoài ra, chắc chắn sẽ có sự so bì trong tâm lý người dân khi công trình cấp phép tạm, thực hiện đúng pháp luật thì không được bồi thường, còn những trường hợp không xin phép trước kia lại được bồi thường. Vì thế, tôi cho rằng không nên khuyến khích và phát triển đại trà việc xây dựng tạm.

Việc xác định quy hoạch lộ giới đường nào thực hiện trong năm năm vẫn có thể làm được nhưng e rằng không sát thực tế. Hiện quận 12 có tới 1/3 số tuyến đường được mở lộ giới không nằm trong danh mục những tuyến đường phải mở theo nghị quyết Đảng bộ của quận. Lý do là khi thấy điều kiện thuận lợi thì quận mở rộng luôn cho người dân, không chờ. Trong khi đó có những tuyến đường nằm trong danh mục lại chưa đủ điều kiện để mở rộng.

Ông Lê Tấn Tài, Trưởng phòng Quản lý đô thị quận 12

Coi chừng gây ngột ngạt đô thị

Quận của tôi là một trong những nơi kiến nghị tháo gỡ vướng mắc này. Tuy nhiên, quận đề xuất chỉ tháo gỡ cho một đối tượng nhỏ, đang có nhu cầu bức xúc vì nhà đất có một phần nằm trong lộ giới, diện tích còn lại quá nhỏ không đủ để xây dựng mới theo quy định. Nhưng chủ trương của UBND TP cho thành quy định chung và áp dụng rộng rãi thì chính chúng tôi cũng băn khoăn.

Nói là không bồi thường cho nhà cấp phép tạm nhưng thực tế sẽ không thể tránh khỏi điều này, nhất là trong tình huống đông người khiếu nại gây áp lực. Do vậy, có lẽ điều kiện này chỉ nhằm mục đích để người dân phải cân nhắc, suy nghĩ trước khi xin phép xây dựng vì căn nhà của họ sẽ không được ổn định. Ngoài ra, việc cho phép nhà cao tới ba tầng áp sát mặt đường (thay vì lâu nay phải xây lùi, phần trên lộ giới chỉ được giữ theo hiện trạng hoặc xây mới một tầng) sẽ làm đô thị rất ngột ngạt.

Trưởng phòng Quản lý đô thị một quận

(Theo PLTP)