Nhiều địa phương đã đề nghị dành khoảng 20 - 30% quỹ đất TĐC
cho đấu giá để lấy tiền hỗ trợ xây dựng khu TĐC.
Định giá đất - còn nhiều tranh cãi
Đây là một trong những vấn đề nóng nhất hiện nay và cũng là chủ đề được các đại biểu tham gia thảo luận sôi nổi nhất. Theo các đại biểu, giá đất trên thị trường luôn biến động nên việc xác định giá đất rất khó khăn; thường xảy ra tình trạng dân không đồng tình với khung giá do Nhà nước quy định, không nhận tiền đền bù, không giao đất… Mặt khác, giá đất trên thị trường luôn thay đổi nhưng công tác đền bù, GPMB thường phải tiến hành trong 2 - 3 năm, thậm chí 5 năm nên gây khó khăn cho việc xác định giá bồi thường, tạo sự bất hợp lý giữa người nhận tiền đền bù trước và người nhận tiền đền bù sau. Không những thế, trên cùng một khu vực đất có nhiều dự án khác nhau, giá đền bù theo mỗi dự án lại khác nhau gây mất công bằng cho người bị thu hồi. Hay vấn đề chênh lệch quá lớn giữa giá đất nông nghiệp và giá đất nông nghiệp liền kề đô thị…
Trả lời cho vấn đề này, ông Bùi Ngọc Tuân - Cục trưởng Cục kinh tế và phát triển quỹ đất (Bộ TN&MT) cho rằng: Theo quy định và phương pháp xác định giá đất, khung giá các loại đất, đối với trường hợp Nhà nước quyết định thu hồi đất mà giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm có quyết định thu hồi chưa sát với giá chuyển nhượng trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND cấp tỉnh căn cứ vào giá chuyển nhượng trên thị trường tại địa phương để quyết định mức giá cụ thể cho phù hợp mà không bị giới hạn bởi khung giá các loại đất. Đối với trường hợp bồi thường chậm thì giá đất bồi thường căn cứ vào thời điểm trả tiền bồi thường hoặc theo giá đất tại thời điểm có quyết định thu hồi (chọn giá cao hơn). Trong trường hợp bồi thường chậm do người bị thu hồi đất gây ra thì cũng căn cứ như trường hợp bồi thường chậm nhưng chọn giá thấp hơn. Riêng sự chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và giá đất nông nghiệp liền kề đô thị vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập trong bồi thường, hỗ trợ. Để giải quyết vấn đề này, hiện Bộ TN&MT đang phối hợp cùng Bộ Tài chính và các bộ ngành liên quan chuẩn bị dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của các Nghị định thi hành Luật Đất đai để trình Chính phủ trong thời gian tới.
Dân không muốn di dời đến khu tái định cư
Theo phản ánh của các địa phương, nhất là các TP lớn như Hà Nội, TP.HCM thì vấn đề sắp xếp tái định cư (TĐC) cho người bị thu hồi đất đang gặp rất nhiều khó khăn do quy định nơi TĐC phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ không được cụ thể hóa. Thường thì điều kiện sản xuất nhỏ của hộ nơi TĐC không thể bằng nơi ở cũ. Thậm chí hạ tầng kỹ thuật xã hội ở nhiều khu TĐC vẫn chưa có nên dân không chịu di dời.
Thực tế hiện nay cho thấy, việc xây dựng các khu TĐC phục vụ GPMB để thực hiện các công trình, dự án trong thời gian qua thực hiện chưa tốt. Phần lớn các dự án thu hồi đất chưa có khu TĐC hoặc có nhưng chưa xây dựng đồng bộ cơ sở hạ tầng, không đảm bảo điều kiện tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ nên dân không chịu di dời, làm chậm tiến độ công tác GPMB.
Phát biểu tại tọa đàm, nhiều địa phương đã đề nghị dành khoảng 20 - 30% quỹ đất TĐC cho đấu giá để lấy tiền hỗ trợ xây dựng khu TĐC. Tuy nhiên, theo Bộ TN& MT thì khoản 4, điều 33, Luật Đất đai quy định thì không được sử dụng quỹ đất TĐC để đấu giá quyền sử dụng đất. Để lấy tiền hỗ trợ cho việc xây dựng các khu TĐC thì có thể dành 20 - 30% quỹ đất QH xây dựng nhà ở để đấu giá quyền sử dụng đất ở hoặc các dự án nhà ở. Song để giải quyết triệt để vấn đề trên thì UBND cấp tỉnh phải lập QH tổng thể và thực hiện xây dựng các khu TĐC tập trung đồng bộ về hạ tầng trước khi quyết định thu hồi đất nhằm đảm bảo ổn định nơi ở và đời sống của người dân bị thu hồi đất; phương án tái định cư phải công khai lấy ý kiến nhân dân trước khi phê duyệt và xây dựng khu TĐC; thành lập các DNNN sử dụng ngân sách Nhà nước hoặc huy động vốn qua kênh tín dụng, phát hành cổ phiếu để đầu tư xây dựng các khu TĐC; có chính sách ưu đãi các thành phần DN đầu tư xây dựng các khu TĐC.
Theo Báo Xây Dựng
