Sau khi Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ đề nghị báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc các dự án bị ảnh hưởng bởi quyết định cấp phép xây dựng tại 4 quận nội thành Hà Nội, các cơ quan chức năng đang khẩn trương rà soát tình hình các dự án, đánh giá hiện trạng và tìm biện pháp tháo gỡ.
Theo ông Phí Thái Bình, Phó chủ tịch thường trực UBND TP. Hà Nội, UBND Thành phố đang đề xuất Thủ tướng giao TP. Hà Nội xem xét hướng xử lý đối với từng dự án cụ thể. Theo đó, các dự án đã cấp phép, hoặc đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 31/12/2009, phù hợp với định hướng quy hoạch chung đang được tư vấn quốc tế lập, sẽ được tiếp tục triển khai.
Sau khi có đề xuất trên, Bộ Xây dựng đã có Công văn 742/BXD-KTQH gửi Văn phòng Chính phủ, đề nghị UBND TP. Hà Nội phối hợp với Bộ Xây dựng thống nhất về định hướng quy hoạch phân vùng kiểm soát phát triển không gian khu vực trung tâm (về mật độ, chiều cao tầng), làm cơ sở cho việc quản lý, nhằm đảm bảo phù hợp với định hướng của quy hoạch chung xây dựng Thủ đô. Bên cạnh đó, TP. Hà Nội phải có báo cáo cụ thể đối với nhà cao tầng trong khu vực trung tâm (danh mục các dự án nhà cao tầng đã được chấp thuận về chủ trương đầu tư và quy mô công trình) làm cơ sở để Bộ Xây dựng có ý kiến.
Sau khi có chỉ đạo của UBND Thành phố, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội đang chủ trì tổ chức nghiên cứu không gian nhà cao tầng, làm cơ sở để phân bố khu vực nào được làm nhà cao tầng, khu vực nào bị cấm hoàn toàn. Số liệu ban đầu cho thấy, hiện khu vực trung tâm lõi của TP. Hà Nội có khoảng 250 nhà cao tầng và 77 khu chung cư, tập thể cũ được xây dựng và đưa vào sử dụng trên dưới 40 năm.
Ngay trong Thông báo 348/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ cũng không cấm hoàn toàn việc cải tạo, xây dựng chung cư cũ, mà chỉ “yêu cầu UBND TP. Hà Nội chỉ đạo dừng ngay việc phá các nhà biệt thự cũ và xây dựng các tòa nhà cao tầng trong khu vực trung tâm. Đối với các khu chung cư cũ, khi cải tạo cần thực hiện chủ trương bảo đảm nghiêm ngặt các yêu cầu về quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng đô thị như: mật độ xây dựng, tỷ lệ đất dành cho giao thông, cây xanh... để từng bước hoàn thiện đô thị văn minh, hiện đại”.
Vì vậy, theo ông Dương Đức Tuấn, Phó giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, những dự án phù hợp không gian, cảnh quan chung sẽ vẫn được xây dựng bình thường. Riêng khu vực chung cư, vẫn có thể được xây nhà cao tầng theo hướng giảm mật độ xây dựng, tăng hệ số sử dụng đất, nhưng không làm tăng dân cư và phải phù hợp với hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và điều kiện không gian.
Vẫn theo đề xuất của UBND TP. Hà Nội, hướng xử lý đối với những dự án này tùy thuộc mức độ triển khai dự án. Với những dự án đã được đồng ý về mặt chủ trương, nhưng chưa được cấp phép xây dựng, hoặc trường hợp tòa nhà rơi vào vùng cần được bảo vệ không gian cảnh quan, thì sẽ được khoanh vùng để kiểm soát chặt chẽ về điều kiện pháp lý, sau đó tìm cơ hội điều chỉnh dự án. Trên thực tế, số này không nhiều và doanh nghiệp thực hiện dự án sẽ được bồi thường thỏa đáng.
Về lâu dài, theo ông Nguyễn Trần Nam - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đã tổ chức xây dựng Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về các cơ chế, chính sách cải tạo chung cư cũ; đồng thời tổ chức hội thảo lấy ý kiến đóng góp của Hà Nội và TP.HCM là hai địa phương có nhiều nhà chung cư cũ. Qua hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, song song với việc xây dựng các cơ chế, chính sách cho công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ tại đô thị, cần có cơ chế chính sách đối với việc cải tạo, xây dựng lại các khu dân cư cũ, khu nhà “ổ chuột” theo quy hoạch xây dựng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các cơ chế, chính sách và giải pháp của hai nội dung này đều gắn với công tác quy hoạch xây dựng đô thị, bồi thường giải phóng mặt bằng, ưu đãi đầu tư. Mặt khác, các cơ chế, chính sách nhằm giải quyết hai nội dung này cũng có rất nhiều điểm chung về những bất cập cần được tháo gỡ. Thời gian dự kiến trình Chính phủ là tháng 9/2010.
