Quả hồ lô non ăn ngon và ngọt, có tác dụng mát gan, giải độc, bổ dưỡng. Không ai biết hồ lô bắt đầu được trồng từ bao giờ, nhưng cho đến nay, loại quả này không chỉ quen thuộc trong cái ăn thường ngày mà còn cả trong văn hóa tinh thần. Dần dần, quả hồ lô đã thoát thai khỏi cái vỏ tự nhiên và được thần bí hóa, nhân cách hóa, gắn với vô vàn thần thoại, truyền thuyết.
Hồ lô miệng nhỏ bụng lớn, tượng trưng tài lộc đầy kho, chiêu tài nạp phúc. Tuy nhiên, công dụng nổi bật nhất của hồ lô chính là tiêu tai hóa bệnh.
Sách phong thủy kinh điển “Tuyết tâm phú” có viết: “Hồ lô sơn hiện, thuật số y lưu”. Tức chỉ nơi nào có ngọn núi hình quả hồ lô thì nơi ấy ắt có xuất hiện y sư hoặc thuật sĩ cao minh. Từ xa xưa, những người làm nghề chữa bệnh, xem bói, bốc quẻ hoặc tướng số đều thích treo hồ lô trong nhà hoặc ở nơi làm việc của mình để mong sự nghiệp suôn sẻ, thuận lợi. Quả hồ lô thường dùng để đựng linh đơn diệu dược, là biểu tượng của sức khỏe và an lành. Có nghĩa, nhà có người bệnh thì chỉ cần treo trái hồ lô ở bên giường người bệnh, bệnh nhẹ sẽ hết, bệnh nặng sẽ giảm, tinh thần khoan khoái.
 |
| Quả hồ lô được coi là biểu tượng linh thiêng của sức khỏe và trường thọ |
Ông Lý Thiết Quải, một trong bát tiên thường hay mang theo hồ lô bên mình, dùng thuốc tiên trong quả hồ lô để chữa bệnh cho người nghèo khổ ốm đau. Ông Thọ là một vị thần bất tử, hay mang theo mình nấm linh chi, trái đào tiên và quả hồ lô đựng nước trường sinh. Chính vì thế, hồ lô còn là một biểu tượng của sự trường sinh. Đó là một món quà rất ý nghĩa để tặng người cao tuổi, tượng trưng cho lời cầu chúc sức khỏe và trường thọ.
Cả Phật giáo và Lão giáo đều rất xem trọng hồ lô và coi nó là biểu tượng của điềm lành. Quả hồ lô được dùng làm bình đựng rượu tiên của nhiều vị Phật trong Phật giáo, hay lọ nhỏ đựng nước cam lộ của Quán Thế Âm Bồ Tát cũng thường có hình dạng giống hồ lô. Trong Lão giáo, quả hồ lô là pháp bảo trừ tà và hóa giải tà khí, bắt giữ những linh hồn xấu.
Nếu phía trên ban thờ, bàn học, giường ngủ, sô pha, bàn làm việc,… có xà nhà, dễ khiến người ở luôn có cảm giác bị đè ép, dễ mất ngủ, gặp ác mộng, tinh thần khó chịu, căng thẳng. Trong trường hợp này, hãy treo hồ lô trên xà nhà hoặc treo bên ban thờ, giường, đặt trên bàn làm việc hoặc bàn học để hóa giải sát khí.
Bên cạnh quả hồ lô thiên nhiên, hiện còn có nhiều loại hồ lô được chế tác từ nhiều chất liệu khác nhau như kim loại, gỗ, thủy tinh, ngọc. Người ta thường buộc một sợi dây đỏ quanh eo hồ lô. Quả hồ lô thiên nhiên thường được sơn màu vàng hoặc gắn thêm những đồng xu đặc biệt để thu hút tài vận. Nhiều đạo sĩ còn vẽ thêm hình bát quái hoặc viết câu thần chú lên hồ lô để tăng khả năng trừ tà hóa sát của nó.
Ngoài các công dụng nêu trên, người ta còn dùng hồ lô để cầu mong đường con cái. Bởi hồ lô mọc thành giàn, sai trĩu quả, ruột bầu nhiều hạt, tượng trưng cho con cháu đầy đàn. Không chỉ vậy, quả hồ lô vốn là một loại bầu có hoa tự thụ phấn, thế nên nó còn được xem là biểu tượng của sự hài hòa âm dương và tình yêu đôi lứa. Nếu vợ chồng bạc duyên, có thể treo hồ lô đồng ở đầu giường, vừa có tác dụng nối lại sợi dây tình cảm cho đôi lứa, vừa có thể mong tình yêu thăng hoa kết trái.
Hồ lô là loại quả vừa gần gũi, giản dị, vừa là một công cụ đắc lực trong cuộc sống thường ngày, là biểu tượng tâm linh trong tâm thức mỗi người. Do đó, trong văn hóa phương Đông, hình tượng quả hồ lô vẫn luôn có một sức sống dai dẳng, bền bỉ suốt hàng ngàn năm, gửi gắm ước vọng của con người về một cuộc sống ấm êm, hạnh phúc.
