Cụ thể, theo HoREA, Luật Xây dựng sau khi được thực hiện 5 năm đã bộc lộ nhiều khiếm khuyết, một số quy định cần được xây dựng mới vì đã không còn phù hợp.
HoREA đã chỉ ra 5 điểm hạn chế: Thủ tục hành chính còn rườm rà, bất cập; Chưa thật đảm bảo tính đồng bộ; Phương thức xây dựng luật kiểu "luật khung, luật ống" khó hạn chế lợi ích cục bộ của các Bộ, ngành; Trách nhiệm, năng lực thi hành công vụ của một số cán bộ, công chức còn hạn chế; Khâu yếu nhất là công tác thực thi pháp luật và việc quy định về các điều kiện, cơ chế thực thi pháp luật của các văn bản dưới luật.
Đại diện HoREA cho rằng, quy trình cấp giấy phép xây dựng lẽ ra phải gồm cả quy trình thẩm định thiết kế kỹ thuật và quy trình thẩm định thiết kế cơ sở. Nhưng hiện nay, quy trình này được tách thành 3 bước: thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật sau đó mới cấp giấy phép xây dựng.
HoREA cho rằng các doanh nghiệp đang gặp khó khi phải xin quá nhiều giấy phép
để được cấp giấy phép xây dựng. Ảnh minh họa: Quỳnh Danh
HoREA cho hay: “Cục Quản lý hoạt động xây dựng thuộc Bộ Xây dựng, có thẩm quyền rất rộng trong lĩnh vực hoạt động đầu tư xây dựng, thẩm định thiết kế xây dựng, cấp giấy phép xây dựng, quản lý năng lực hoạt động xây dựng, an toàn... Trong đó, có công tác thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật công trình xây dựng”.
Đưa ra dẫn chứng, cơ quan này cho rằng, pháp luật hiện quy định tất cả công trình cấp I (từ 25 tầng hoặc trên 75m) đều phải qua 2 lượt thẩm định là thẩm định thiết kế cơ sở và thiết kế kỹ thuật do Cục Quản lý hoạt động xây dựng thực hiện. Nhưng sau khi bước này được thực hiện xong, các chủ đầu tư phải một lần nữa nộp hồ sơ về Sở Xây dựng để xin cấp giấy phép.
Chủ đầu tư dự án nhà ở cũng phải thẩm duyệt cao độ tĩnh không tại Cục Tác chiến (Bộ Quốc phòng) và thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy tại Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy (Bộ Công an). Trong khi theo quy định của Luật Xây dựng, cơ quan thẩm định thiết kế xây dựng có trách nhiệm phải chủ động trao đổi thông tin với các cơ quan nhà nước có liên quan.
"Đây là bất hợp lý cần được xem xét giải quyết triệt để khi sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng", đại diện HoREA nhấn mạnh và cho rằng Bộ Xây dựng nên tập trung vào việc xây dựng hệ thống định mức, đơn giá, suất đầu tư xây dựng; ban hành quy chuẩn quy hoạch xây dựng; quy chuẩn kỹ thuật xây dựng... là chủ đạo thay vì tiền kiểm.
Trong khi đó, các quy trình thẩm định thiết kế xây dựng đã được Sở Xây dựng TP.HCM tích hợp vào quy trình cấp giấy phép xây dựng. Vì thế, thời gian cấp giấy phép xây dựng được rút ngắn xuống còn 42 ngày thay vì 122 ngày như trước.
Theo đó, hướng sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng mà HoREA đưa ra là tích hợp "quy trình cấp giấy phép xây dựng" gồm cả quy trình thẩm định thiết kế kỹ thuật, thiết kế cơ sở.
Đồng thời, cơ quan này cũng kiến nghị phân cấp và giao quyền cho UBND cấp tỉnh thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng công trình và cấp giấy phép xây dựng các công trình trên địa bàn, trừ công trình cấp đặc biệt.
Bộ Xây dựng chỉ thẩm định thiết kế kỹ thuật, thiết kế cơ sở trong trường hợp UBND cấp tỉnh gửi yêu cầu.
Bên cạnh đó, một số trường hợp được miễn cấp phép xây dựng cũng được HoREA kiến nghị bổ sung như các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình thuộc các dự án nhà ở đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 (hoặc bản vẽ quy hoạch tổng mặt bằng) và đã được thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật...
