Theo quy định tại dự thảo, đối tượng được mua, thuê là những người có nhu cầu nhà ở, nhưng không có điều kiện để mua nhà ở thương mại. Để đảm bảo tính khách quan, một hội đồng xét duyệt thuê, mua sẽ được thành lập để xét từng hồ sơ theo thang điểm thứ tự từ cao xuống thấp theo 10 tiêu chí ưu tiên mà UBND TP quy định.
Trong vòng 30 ngày, hội đồng xét duyệt phải giải quyết cho thuê, mua nhà ở xã hội kể từ khi hồ sơ hợp lệ. Ngoại trừ trường hợp phải xét hồ sơ chấm điểm ưu tiên thì thời hạn giải quyết tối đa là 60 ngày (đối với nhà thuộc sở hữu nhà nước) và không quá 45 ngày (đối với nhà không thuộc sở hữu nhà nước).
Người mua nhà ở xã hội không được phép đem căn hộ thế chấp tại ngân hàng trừ
trường hợp thế chấp để vay mua, thuê mua chính căn hộ đó. Ảnh minh họa
Nếu người thuê, thuê mua nhà không có nhu cầu hoặc hết điều kiện thuê thì phải trả lại nhà cho cơ quan quản lý để xem xét cho đối tượng phù hợp khác có nhu cầu thuê. Trong trường hợp nhà ở xã hội đủ điều kiện chuyển nhượng thì người chuyển nhượng phải nộp tiền sử dụng đất theo diện tích phân bổ vào ngân sách thành phố trước khi chuyển nhượng.
Đặc biệt, dự thảo lần này có nêu quy định, người mua, người thuê không được phép thế chấp (ngoại trừ trường hợp thế chấp ngân hàng để vay tiền mua, thuê mua chính căn hộ đó). Trong thời gian ít nhất 5 năm đầu, người mua, thuê nhà cũng không được phép chuyển nhượng nhà dưới mọi hình thức. Khoảng thời gian này được tính từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê nhà ở theo hợp đồng đã ký với bên bán, bên cho thuê.
Chỉ sau khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật thì người sử dụng nhà ở xã hội mới được phép bán lại, thế chấp hoặc cho thuê.
Liên quan đến tiền sử dụng đất, kể từ thời điểm người mua, thuê nhà ở xã hội được phép bán cho các đối tượng có nhu cầu, bên bán căn hộ nhà chung cư phải nộp cho nhà nước 50% giá trị tiền sử dụng đất được phân bổ cho căn hộ đó cùng với các khoản phải nộp khi thực hiện bán nhà theo quy định của pháp luật.
Nếu chủ sở hữu trong thời gian chưa đủ 5 năm (kể từ thời điểm trả hết tiền mua, thuê mua) muốn bán lại căn hộ thì chỉ được phép bán lại cho nhà nước (nhà do nhà nước đầu tư) và chủ dự án xây dựng (nhà do tư nhân đầu tư).
Đặc biệt, dự thảo lần này còn có thêm quy định: "Nếu sau 3 tháng kể từ khi bàn giao căn hộ mà người mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội không đến ở thì coi như không có nhu cầu ở và cơ quan quản lý sẽ chấm dứt hợp đồng, thu hồi căn hộ".
