Cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang vừa gửi văn bản đến Thủ tướng đề nghị dừng lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đảo Phú Quốc thành Đặc khu kinh tế đến khi Quốc hội thông qua Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (Luật Đặc khu). Cùng với đó, lãnh đạo tỉnh Kiên Giang cũng đề xuất cho phép tỉnh lập mới quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đảo Phú Quốc theo hướng trở thành Khu kinh tế Phú Quốc bằng ngân sách địa phương.
Trước đó, tháng 8/2018, tỉnh Kiên Giang đã được Thủ tướng đồng ý chủ trương cho phép lập quy hoạch đảo Phú Quốc theo định hướng trở thành đặc khu kinh tế. Theo định hướng, huyện đảo này sẽ phát triển không gian các khu chức năng, vùng phát triển đô thị, không gian vùng phát triển nông nghiệp và lâm nghiệp, không gian vùng phát triển khu phức hợp du lịch, dịch vụ và dân cư, không gian vùng đặc biệt với cảng biển, sân bay, khu phi thuế quan.
Một góc huyện đảo Phú Quốc. Ảnh: UBND tỉnh Kiên Giang
Căn cứ vào chủ trương này, UBND tỉnh Kiên Giang đã làm một số thủ tục lập quy hoạch. Nhưng lãnh đạo tỉnh cho hay, sau khi hoãn xem xét vào cuối năm 2018, hiện Quốc hội vẫn chưa đưa trở lại Dự án Luật Đặc khu vào chương trình xây dựng pháp luật. Điều này đã dẫn đến những vướng mắc khi quy hoạch tỉnh do chưa xác định cơ sở pháp lý, nội dung quy hoạch, trình tự thủ tục và lập hội đồng thẩm định.
Theo thông tin từ tỉnh Kiên Giang, từ năm 2004, Thủ tướng đã phê duyệt đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020. Tuy nhiên đến nay, đề án này đã không còn phù hợp với thực tế phát triển của Phú Quốc.
Bên cạnh đó, theo Luật Quy hoạch, quy hoạch tỉnh sẽ tích hợp việc xây dựng quy hoạch cấp huyện nhưng nhiều mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế xã hội của đảo Phú Quốc đã vượt quy hoạch được duyệt. Vì vậy, nếu căn cứ theo Luật Quy hoạch để quy hoạch tỉnh, Phú Quốc sẽ gặp khó khăn trong việc định hướng các mục tiêu, phương hướng phát triển, cản trở quá trình thu hút kêu gọi đầu tư.
Theo Nghị định 29/2018, Khu kinh tế là khu vực có không gian kinh tế riêng biệt, mang lại cho các nhà đầu tư môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi. Diện tích tối thiểu của một khu kinh tế là 100km2, có vị trí thuận lợi để phát triển kinh tế khu vực (gần sân bay hoặc có cảng biển nước sâu), đồng thời thuận tiện kết nối với những trục giao thông huyết mạch của quốc gia cũng như quốc tế...
Dù cũng được hưởng ưu đãi về thuế, ngành nghề ưu tiên nhưng mức ưu đãi với khu kinh tế sẽ thấp hơn so với đặc khu kinh tế. Chẳng hạn, tại khu kinh tế, dự án đầu tư bất động sản không được hưởng ưu đãi. Với các dự án này, doanh nghiệp phải đóng thuế thu nhập 20%. Còn tại đặc khu kinh tế, trong 5 năm đầu, mức thuế phải đóng là 17%. Về thuế tiêu thụ đặc biệt, đối với dịch vụ kinh doanh đặt cược, dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi có thưởng, mức thuế được tính tại khu kinh tế là 30-35%. Trong khi đó mức thuế được ưu đãi trong 10 năm tại đặc khu là 15%.
Một số khu kinh tế tại Việt Nam hiện nay gồm Vũng Áng, Chu Lai, Dung Quất, Đình Vũ - Cát Hải, Nhơn Hội... Dự án Đặc khu kinh tế là định hướng mà Bộ Chính trị đã đưa ra. Dự kiến những địa phương sẽ triển khai gồm Vân Đồn (Quảng Ninh), Vân Phong (Khánh Hoà) và Phú Quốc (Kiên Giang).
