Năm 2003, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định 1686 phê duyệt Dự án "Đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng khu đô thị mới Nam ga Hạ Long" tại 3 phường: Giếng Đáy, Hùng Thắng và Hà Khẩu (Hạ Long) với diện tích 673.199,6m2 đất do Tổng Công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (LICOGI 2) làm chủ đầu tư thực hiện xây dựng và kinh doanh hạ tầng. Sau ba lần điều chỉnh quy hoạch, đến nay diện tích đất dự án xuống còn 205.905,87m2.
Theo báo cáo của công ty trên, hiện tại, việc thực hiện bồi thường GPMB của dự án mới đạt tỷ lệ rất thấp. Tại phường Hà Khẩu, mới chỉ đạt 90% với 20/27 hộ đã được bố trí tái định cư; phường Giếng Đáy đạt 60% với số hộ nhận tiền bồi thường là 33/66 hộ và hộ được bố trí tái định cư là 5/9 hộ; phường Hùng Thắng toàn bộ diện tích 86.308m2 vẫn chưa có ai nhận bồi thường.
Nguyên nhân của tình trạng trên được các cơ quan chức năng TP Hạ Long và đại diện chủ đầu tư giải thích, do việc thực hiện GPMB quá lâu, trong khi thời gian ấy các chính sách liên quan tới đất đai, GPMB liên tục thay đổi.
Từ việc áp dụng Nghị định 22/CP đã chuyển thành Nghị định 197/CP, rồi đến Nghị định 84/CP và gần nhất là Nghị định 69/CP. Cùng với đó là sự ra đời của nhiều thông tư, quyết định khác của ngành liên quan đất nông nghiệp được thu hồi trong dự án được phân chia ra thành rất nhiều loại: đất nông nghiệp xen kẽ khu dân cư, đất nông nghiệp liền kề chính chủ, đất nông nghiệp không liền kề chính chủ…
Bên cạnh đó, việc xác định nguồn gốc đất nông nghiệp cho các hộ dân cũng rất khó khăn. Bởi lẽ bản đồ địa chính từ năm 1998 đến nay không còn phù hợp; sổ địa chính, sổ theo dõi biến động đất đai của địa phương không được cán bộ địa chính cập nhật.
Do vậy, công tác đền bù một phần phải căn cứ vào việc nộp thuế. Song, trước đây, cán bộ thu thuế làm việc lại không sát sao trong việc kiểm tra, dân "tự khai" diện tích đất bao nhiêu thì thu bấy nhiêu dẫn đến người dân cũng không có hồ sơ để đối chiếu.
Cho đến thời điểm hiện tại, Dự án khu đô thị mới Nam ga Hạ Long đã được chủ đầu tư bỏ ra hơn 50 tỷ đồng để xây dựng khu tái định cư tại chỗ cho người dân bị thu hồi đất và hàng chục tỷ đồng cho công tác bồi thường cũng như một số vấn đề liên quan khác. Tuy nhiên, do những nguyên nhân kể trên, dự án đang tắc ở khâu GPMB và thời gian thực hiện dự án đã vượt quá xa so với tiến độ đề ra.
Cùng với nhiều vấn đề khác, dư luận hiện đang rất quan tâm về sự lãng phí tài nguyên đất gần 10 năm qua của dự án. Và chắc chắn sẽ còn kéo dài thêm nhiều năm nữa nếu các bên liên quan không giải quyết tốt nguyên nhân và những vấn đề "uẩn khúc" trong GPMB.
(Theo CAND)
