Cụ thể, tại dự án Việt Hưng (Hà Nội) mà HUD làm chủ đầu tư hiện đang thiếu nguồn vốn để xây dựng hoàn trả khối lượng các hạng mục công trình hạ tầng còn nợ. Trong khi đó, khối lượng giải phóng mặt bằng của dự án chưa thực hiện lên tới 1.099 tỷ đồng.
Một trong những nguyên nhân của việc thiếu nguồn vốn tại dự án này là do trích thiếu chi phí phải trả quá nhiều. Thanh tra Chính phủ cho biết, việc xác định giá vốn sai khiến cho việc xác định giá bán kinh doanh cho dự án thấp hơn mức phải thực hiện, từ đó làm giảm doanh thu và kết quả kinh doanh của HUD. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến HUD lâm vào tình trạng khó khăn như hiện nay.
Còn tại dự án KĐTM Văn Quán (Hà Đông), HUD đã sai phạm khi bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận kinh doanh dự án nhưng chưa quyết toán, không đúng theo chỉ đạo của Thủ tướng. Ngoài ra, tại dự án này HUD còn đầu tư xây dựng sai quy định, quy hoạch chi tiết được duyệt khi xây dựng tăng số căn hộ và tăng diện tích sàn chung cư để trục lợi...
 |
| HUD từng thí điểm mô hình tập đoàn |
Ngoài ra, HUD còn đầu tư vào Công ty CP phát triển nhà xã hội HUD.VN với số vốn trên 161 tỷ đồng, HUD.VN cũng đã sử dụng hầu hết các nguồn vốn góp cùng HUD mua đất để triển khai dự án Ánh Dương và thực hiện các dự án ủy quyền đầu tư kinh doanh sai quy định, khiến tài chính thêm khó khăn, kinh doanh trì trệ, không hiệu quả kéo dài, lãng phí vốn đầu tư.
Thanh tra Chính phủ cho biết, thông qua hoạt động ủy quyền đầu tư kinh doanh, ngay cả những diện tích đã được nhà nước miễn không thu tiền để đầu tư kinh doanh nhà theo giá thị trường cũng bị HUD chuyển giao cho các công ty thành viên. Không những thế, đơn vị này còn không thực hiện đúng nghĩa vụ xây dựng căn hộ chung cư cao tầng để bán và cho thuê dành cho các đối tượng gặp khó khăn về nhà ở, không giao tầng 1 của các chung cư này cho TP. Hà Nội theo quy định.
Đó là chưa kể, HUD còn thiếu trách nhiệm đối với việc trích trước chi phí trọng yếu trong kinh doanh BĐS vào giá vốn kinh doanh. Cụ thể, HUD đã hạch toán trích trước chi phí phải trả vào giá vốn kinh doanh hàng kỳ theo suất đầu tư m2 đất, m2 nhà phân bổ trên cơ sở tổng mức đầu tư các dự án sai với quy định phải căn cứ chi phí phát sinh và dự toán công trình.
Đó là chưa kể, HUD còn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp nhiều khoản nhưng không có hiệu quả và một số khoản thâm hụt mất vốn. Trong khi đó, việc đầu tư vào Công ty CP xi măng Sông Thao số tiền 516, 550 tỷ đồng nhưng dự án lại triển khai ì ạch khiến chi phí phát sinh sớm. Do đó, tính đến cuối năm 2012, lỗ luỹ kế của HUD đã lên tới 305 tỷ đồng (bằng 45% vốn đầu tư của chủ sở hữu).
Trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, HUD còn góp vốn vào Công ty CP Thép Sông Hồng số tiền 46,217 tỷ đồng từ tháng 5/2005. Đến tháng 1/2007, HUD đã thoả thuận thoái vốn nhưng đến nay vẫn chưa thể thu hồi được và chưa xử lý. Việc đầu tư ngoài ngành nghề kinh doanh vào Quỹ Đầu tư Việt Nam số tiền 72 tỷ đồng (năm 2006) nhưng đến thời điểm kiểm tra (8/2013) vẫn chưa thu được hiệu quả,...
Tổng số khoản nợ mà HUD phải trả tính đến nay đã lên tới trên 6.600 tỷ đồng, khả năng thanh toán nợ của HUD rất khó khăn do mất cân đối dòng tiền, tồn kho nhiều (trên 4.300 tỷ đồng) thanh khoản chậm. Trong khi nợ công trình hạ tầng chưa xây dựng và quá hạn bàn giao cho các địa phương khối lượng lớn, trị giá hơn 4.500 tỷ đồng; hạch toán kinh doanh không chính xác, ghi nhận thiếu chi phí trước và chi phí dự phòng hơn 1.200 tỷ đồng dẫn đến phản ánh kết quả kinh doanh sai lệch.
Trước đó, vào năm 2010, HUD từng được Chính phủ phê duyệt thí điểm đề án thành lập Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị Việt Nam do HUD làm nòng cốt. Bên cạnh HUD còn có sự tham gia của một số doanh nghiệp hoạt động trong cùng lĩnh vực thuộc Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, sau gần 2 năm, 2 mô hình thí điểm này đã phải nhận lệnh kết thúc, HUD cũng được thành lập trên cơ sở tổ chức lại Công ty mẹ - Tập đoàn HUD cùng với các đơn vị thành viên của tổng HUD trước đây.
