Theo thống kê của JLL (Jones Lang Lasalle) và LaSalle Investment Management, chỉ số minh bạch thông tin (RETI) của Việt Nam vừa được công bố năm 2016 là 3,49. Chỉ số này xếp thứ 68 trong số 109 quốc gia được xếp hạng và thuộc nhóm minh bạch thấp.
Việc khó tiếp cận các thông tin về quy hoạch và thiếu cơ sở dữ liệu về thị trường là một rào cản lớn cho việc xác định giá trị của bất động sản. Nhà đầu tư không phải lúc nào cũng có đầy đủ thông tin và am hiểu tính năng, cấu trúc của bất động sản, điều này dẫn đến các quyết định thiếu thông tin, không phản ánh đúng giá trị thực của bất động sản. Hầu hết cơ sở dữ liệu được các công ty tự xây dựng và phân tích để sử dụng nội bộ, chính vì thế mà các nguồn dữ liệu này thiếu tính tổng hợp và thống nhất. Trong khi đó việc định giá bất động sản cần phải có nguồn thông tin đáng tin cậy và đầy đủ, đồng thời về mặt pháp lý của dự án phải minh bạch và rõ ràng.
 |
| Định giá bất động sản Việt Nam sẽ gặp khó khăn nếu thông tin không minh bạch |
Việc định giá bất động sản thương mại như cao ốc văn phòng, khách sạn hoặc khu bán lẻ thường gặp khó khăn trong việc xác định tỷ suất vốn hóa (capitalisation rate) và tỷ suất chiết khấu (discount rate). Nửa đầu năm 2016, JLL ghi nhận khá nhiều giao dịch bất động sản có giá trị giao dịch lớn và đang hoạt động kinh doanh tốt. Việc phân tích những giao dịch này sẽ cho chúng ta những chỉ dẫn quan trọng để có thể xác định giá trị thị trường một cách chính xác nhất. Tuy nhiên trên thực tế chúng ta sẽ khó tiếp cận được nguồn thông tin chính thức và bản chất của các giao dịch này nếu không có sự am hiểu thị trường và kỹ năng phân tích nhạy bén. Để xác định những tỷ suất thị trường này, chúng ta cần nắm bắt tình hình hoạt động cũng như phân tích báo cáo tài chính của những năm gần nhất để ước tính thu nhập thuần (NOI) hoặc thu nhập trước thuế lãi vay và khấu hao (EBITDA).
Cùng với xu thế hội nhập quốc tế, các công ty thẩm định giá nước ngoài xuất hiện tại Việt Nam đã đóng vai trò khá quan trọng cho sự phát triển của ngành thẩm định giá bất động sản. Đối tượng định giá chủ yếu là đất đai, nhà cửa, cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại, căn hộ chung cư, khu công nghiệp… cho những mục đích như thế chấp, báo cáo tài chính, liên doanh, mua bán sáp nhập hoặc kêu gọi đầu tư. Theo Đại diện JLL, nguyên tắc định giá quan trọng nhất để đảm bảo giá trị sát với giá trị thị trường là “nguyên tắc sử dụng tốt nhất và hiệu quả nhất - Highest and Best Use”. Đây là nguyên tắc tổng hợp tất cả những nguyên tắc trong hoạt động thẩm định giá bất động sản đang được áp dụng trên thế giới và tại Việt Nam.
Trong bối cảnh thị trường kém minh bạch như hiện nay, JLL kỳ vọng sự đóng góp của các thẩm định viên chuyên nghiệp. Điều này sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra những quyết định nhằm phát huy hiệu quả đầu tư tốt nhất, đồng thời đây cũng là một cách hữu hiệu giúp minh bạch hóa thị trường bất động sản Việt Nam.
Phương Uyên
