Để thực hiện điều này, thành phố kiến nghị tại thời điểm có chủ trương thực hiện dự án có thu hồi đất sẽ thuê tư vấn khảo sát giá đất để tính bồi thường. Việc này cũng sẽ giải quyết tình trạng tồn đọng trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong nhiều năm nay.
Sở TN&MT kiến nghị Bộ TN&MT sớm hoàn thành đề án "Hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tư" như Thủ tướng đã chỉ đạo hồi tháng 5/2017.
Về giá tính bồi thường, Sở TN&MT đề nghị cho phép sử dụng thông tin giao dịch thị trường thực sự làm cơ sở xác định giá đất để tính bồi thường, thuê tư vấn khảo sát giá đất để tính bồi thường tại thời điểm có chủ trương thực hiện dự án có thu hồi đất. Cùng với đó, Sở cũng đề nghị cho phép UBND thành phố chấp thuận giá đất dự kiến để tính bồi thường, giá tái định cư để lấy ý kiến người dân.
 |
| Thời gian qua, tình trạng khiếu nại liên quan đến đất đai vẫn diễn biến phức tạp |
Ngoài ra, Sở này cũng kiến nghị các bộ, ngành bổ sung quy định tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành tiểu dự án thực hiện độc lập với dự án đầu tư xây dựng công trình trên đất sẽ thu hồi; quy định có thể áp dụng với cả các dự án PPP (đối tác công - tư) mà doanh nghiệp cam kết ứng vốn chi trả.
Sở cũng kiến nghị bổ sung quy định phải bố trí vốn chuẩn bị đầu tư để chủ đầu tư cùng địa phương tiến hành bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, khảo sát giá đất, thuê tư vấn điều tra xã hội học… ngay khi có ý định, chủ trương đầu tư dự án xây dựng trên đất bị thu hồi; bổ sung quy định về cơ chế ứng vốn để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy hoạch nhằm tạo quỹ đất sạch để làm dự án hoặc đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư.
Theo số liệu của Sở TN&MT thành phố, từ năm 2011 đến tháng 6/2018, thành phố còn hơn 27,7 triệu m2 chưa thu hồi, 24.500 trường hợp chưa chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với 133 dự án.
Nguyên nhân là do đa phần các dự án đều bàn giao mặt bằng chậm so với thời điểm xác định tại quyết định phê duyệt dự án. Vì vậy, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bị tăng lên. Ngoài ra, cơ chế quản lý tài chính và đầu tư chưa đồng bộ để phục vụ việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Việc phát triển, quản lý quỹ nhà ở, đất ở tái định cư chưa đáp ứng yêu cầu; chưa khai thác tốt quỹ đất 20% tại các dự án nhà ở thương mại để làm nhà ở xã hội; chưa có cơ chế xã hội hóa phát triển các khu tái định cư.
Thủ tục bồi thường, hỗ trợ tái định cư chưa đầy đủ, hay điều chỉnh, gây khó khăn khi thực hiện. Điều này khiến tình trạng khiếu nại, tố cáo khi Nhà nước thu hồi đất vẫn diễn biến phức tạp.
Trong một văn bản gửi các bộ ngành, địa phương cuối tuần qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng cho biết, hơn 70% các vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, đông người và kéo dài đều liên quan đến đất đai, trong đó chủ yếu là vấn đề tranh chấp đất đai, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
