Chủ đầu tư không mặn mà
Được xây từ trước năm 1975, chung cư Thanh Đa với 23 lô hiện đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều hộ dân đã phải bỏ đi. Dù vậy, chung cư này vẫn chưa được di dời.
Bà Nguyễn Thị Phấn, ngụ tại lô L chung cư này cho biết, từ năm 2015 đến nay đã có nhiều cuộc họp giữa cư dân với Sở Xây dựng, UBND phường, quận và doanh nghiệp muốn cải tạo chung cư này. Nhưng các cuộc họp đều không mang lại kết quả bởi giải pháp di dời mà doanh nghiệp, phường đưa ra không phù hợp với người dân, họ phải bỏ thêm một khoản tiền lớn để nhận nhà, ngang với việc mua một căn hộ mới.
Nhiều chung cư khác cũng đã xuống cấp nghiêm trọng, đe dọa đến cuộc sống của người dân nhưng chưa biết bao giờ được xây lại. Khảo sát tại chung cư 440 - Trần Hưng Đạo (quận 5) cho thấy, chung cư này có diện tích chỉ 170m2, có 32 hộ, nhà đã cũ, tường lở loét, ống nước rò rỉ. Một số chung cư khác cũng rộng vài trăm m2 nhưng có đến cả trăm hộ dân sinh sống. Vì chưa có nhà đầu tư nên chính sách đền bù, tái định cư cũng chưa có, chưa có quỹ nhà tạm cư để di dời... Quận 4 có 3 chung cư với 400 hộ dân nằm trong nhóm D nhưng quận chưa có quỹ nhà để di dời người dân.
Chủ đầu tư không mặn mà với việc cải tạo chung cư cũ vì đa phần những chung cư này có diện tích đất nhỏ, dân số đông, thủ tục đền bù quá nhiêu khê, người dân lại không đồng ý với phương thức bồi thường. Một chủ đầu tư cho biết: “Nếu bồi thường theo yêu cầu người dân thì không còn chút lợi nhuận nào”.
Sở Xây dựng Tp.HCM cho hay, Sở vẫn đang hoàn chỉnh dự thảo (lần thứ 6) “Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tạm cư và tái định cư của các dự án cải tạo sửa chữa, xây mới thay thế nhà chung cư cũ trên địa bàn Tp.HCM”, để lãnh đạo thành phố xem xét thông qua. Chính vì vậy, việc sửa chữa, xây mới chung cư cũ tại Tp.HCM vẫn “đứng hình”.
 |
| Một chung cư đã xuống cấp nằm trên đường Thủ Khoa Huân, quận 1 |
Kiến trúc sư Trịnh Hoài Linh, giảng viên Khoa Xây dựng, Đại học Bách khoa Tp.HCM nhận định, vì các chỉ tiêu về quy hoạch tại các dự án không đảm bảo lợi nhuận cho nhà đầu tư nên họ không mặn mà tham gia cải tạo, xây mới những chung cư đã xuống cấp. Bên cạnh đó, một số chung cư quá nhỏ, dân cư đông nên việc tái định cư tại chỗ rất khó khăn.
Kiến trúc sư Trịnh Hoài Linh nói: “Khi người dân, doanh nghiệp cứ ngồi tính toán ai có lợi và ai bị thiệt, còn phía địa phương thì sợ làm sai luật và chờ chính sách cụ thể thì không biết đến bao giờ mới hoàn thành việc xây mới, sửa chữa, di dời các chung cư cũ”.
“Loay hoay” tìm giải pháp
Theo đánh giá của giới quy hoạch và kinh doanh bất động sản, chính sách mà Tp.HCM đang áp dụng để cải tạo, xây mới chung cư cũ là không hợp lý.
Tổng giám đốc Công ty CP Bất động sản Việt Gia Phú, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước ngoài việc ban hành quy chế chung như tăng chiều cao công trình, tăng hệ số sử dụng đất còn phải cùng với nhà đầu tư giải quyết triệt để quyền lợi của người dân chung cư để tránh khúc mắc.
Ông Tuấn nói: “Đối tượng sống trong chung cư có nhiều dạng, có người đang thuê nhà ở của Nhà nước, có người đã hóa giá xong, nhà đã có sổ hồng... cần làm rõ là với người thuê thì có được về ở chỗ cũ hay không, giá cả đền bù cho họ ra sao. Đó là chưa kể sau khi bồi thường, cho họ tái định cư chỗ cũ mà họ không đủ tiền mua thì thành phố cần có chính sách hỗ trợ, chứ không thể để chủ đầu tư tự xử lý việc này”.
Kiến trúc sư Trịnh Hoài Linh hiến kế, UBND Tp.HCM và Sở Xây dựng nên để các quận, huyện vượt khỏi sự ràng buộc của từng dự án, sau đó là thoát ra khỏi địa giới hành chính các quận, huyện để liên kết, tạo quỹ đất đủ lớn nhằm thu hút doanh nghiệp tham gia.
Kiến trúc sư Trịnh Hoài Linh nói: “Thí dụ, tại quận 3 có 10 chung cư cũ cần xây mới, trong đó có những chung cư có diện tích quá nhỏ, nhưng cũng có những chung cư có diện tích lớn, vì vậy, cần tập trung xây dựng nhà tái định cư tại những chung cư có quỹ đất lớn, các chung cư nhỏ dành hoàn toàn đất cho doanh nghiệp. Giữa các quận, huyện cũng có thể làm theo cách này. Điều quan trọng là phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân và doanh nghiệp”.
