Giai đoạn cổ phần hóa từ năm 2012 - 2015 của các doanh nghiệp đang bị chậm, tuy nhiên ở một số ít doanh nghiệp nhà nước có sở hữu những mảnh đất vàng trong nội đô, hoặc thuê dài hạn vẫn rất có sức hút với các nhà đầu tư.
Thâu tóm đất vàng
Nếu như giai đoạn từ trước năm 2012, quá trình CPH các doanh nghiệp nhà nước tạo ra cơ hội thâu tóm doanh nghiệp và quỹ đất đai rộng lớn cho nhiều nhà đầu tư, thì nay cơ hội chỉ còn nằm trong tay những công ty có tiềm lực tài chính mạnh.
Còn nhớ hồi tháng 3 năm nay, phiên đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) của công ty TNHH MTV Trung tâm hội trợ triển lãm Việt Nam (VEFAC) đã nhanh chóng 'cháy hàng' với giá trúng bình quân chỉ là 10.058 đồng/CP. Sở dĩ cổ phần doanh nghiệp này có sức hấp dẫn lớn là vì VEFAC nắm quyền quản lý khu đất vàng tại số 148 Giảng Võ (Hà Nội) - nơi đặt Triển lãm Giảng Võ.
 |
| Dễ hiểu tại sao những doanh nghiệp như Tràng Thi, Vinatex, Giày Thượng Đình, Xà phòng Hà Nội, Rượu Hà Nội… hiện đang trở thành mục tiêu săn đuổi của các nhà đầu tư có nguồn lực sẵn sàng. |
Theo phương án CPH trước đó, VEFAC sẽ chuyển triển lãm Giảng Võ sang vị trí khác với việc triển khai đầu tư 3 dự án thành phần, gồm: Dự án Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia trên trục Nhật Tân - Nội Bài (Dự án Nhật Tân - Nội Bài), Dự án Giảng Võ và Dự án Mễ Trì để thay thế. Trong đó, dự án Nhật Tân - Nội Bài sẽ là Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia, thay thế cho Triển lãm Giảng Võ trước đây. Được biết, tổng mức đầu tư dự án này lên tới 4.000 tỷ đồng (chưa tính chi phí giải phóng mặt bằng và xây dựng các khu hỗ trợ).
Chia sẻ với tờ TBKD, ông Trần Văn Tân, Chủ tịch HĐTV kiêm TGĐ của VEFAC, cho biết Tập đoàn Vingroup có ý định mua 80% cổ phần khi tăng vốn điều lệ và cam kết sẽ lo toàn bộ vốn thực hiện đầu tư 3 dự án thành phần của Trung tâm triển lãm quốc gia và cam kết bàn giao công trình vào cuối năm 2018. Như vậy, Vingroup phải bỏ ngay tối thiểu khoảng 4.000 tỷ đồng hoàn thành dự án để được quyền khai thác khu đất vàng tại số 148 Giảng Võ.
Cũng theo ông Tân, nhà đầu tư sẽ phải chi một số tiền khổng lồ, gồm tiền góp vốn mua cổ phần, tiền đất, thuế phí, tiền đầu tư 3 dự án lớn… để được quyền khai thác khu đất tại số 148 Giảng Võ. Nếu không nhà đầu tư sẽ bị thu hồi lại quyền triển khai dự án và không được hoàn lại kinh phí đã đầu tư. Đương nhiên với đề bài khó xơi này, rất ít doanh nghiệp có thể đáp ứng được để đặt chân vào VEFAC.
Đất vàng, cổ phần giá nào?
Trên thực tế, việc CPH các doanh nghiệp sở hữu tài sản đất vàng không hề dễ dàng, tiến độ khá chậm chạp vì quá trình kiểm kê, định giá tài sản, xử lý tranh chấp… mất khá nhiều thời gian lại phức tạp. Đó là còn chưa kể, phương án CPH thường đưa ra yêu cầu về lựa chọn nhà đầu tư chiến lược để chuyển nhượng đất, dự án hoặc hợp tác đầu tư dự án trên khu đất vàng.
Chẳng hạn, hồi tháng 6 vừa qua, sau thời gian CPH khá chật vật, công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Tràng Thi Hà Nội mới có thể tiến hành bán đầu giá cổ phần với khối lượng chỉ có 3,11 triệu cổ phần (giá khởi điểm 10.000 đồng/CP). Trong khi đó, số nhà đầu tư đăng ký mua là 41 với 42,7 triệu cổ phiếu. Cuối cùng, phần thắng thuộc về 2 nhà đầu tư cá nhân với mức giá tới 82.000 đồng/CP.
Trước đó, vào năm 2011, Ocean Group cũng từng âm thầm thâu tóm khu đất vàng Kem Tràng Tiền (số 35 Tràng Tiền, nằm cạnh Hồ Gươm) bằng hình thức sở hữu cổ phần của công ty Kem Tràng Tiền. Theo đó, tập đoàn này đã quyết định mua lại 634.700 cổ phần Kem Tràng Tiền với giá vỏn vẹn chỉ trên 6,3 tỷ đồng, tương ứng với 9.926 đồng/CP. Tuy nhiên, theo hồ sơ tài chính thì Ocean Group thực ra phải chi tới 500 tỷ đồng để thực hiện thương vụ này.
Hiện, rất nhiều khu đất có vị trí đẹp, diện tích lớn tại Hà Nội đang lần lượt chuyển sang tay chủ mới sau khi doanh nghiệp nhà nước tiến hành CPH, thoái vốn. Những quỹ đất được nhà đầu tư nhòm ngó nhất phải kể đến là những khu đất rộng lớn của Vinatex, Giày Thượng Đình, Xà phòng Hà Nội, Rượu Hà Nội…
Một nhà đầu tư lâu năm cho biết, CPH các doanh nghiệp nhà nước chính là cơ hội rất tốt để những đại gia bất động sản gia tăng sở hữu quỹ đất, đất vàng đắc địa tại Hà Nội. Bởi, giá trị cổ phần doanh nghiệp đôi khi chưa thể phản ánh hếttài sản, giá trị lợi thế, giá trị đất vàng (đất thuê)… nên giá chào bán cổ phần vẫn còn khá rẻ. Và nhất là khi đã sở hữu cổ phần của doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng sẽ dễ dàng 'sang tay' để kiếm lời.
