Để vay được ở HSBC, căn nhà Phương mua phải có giá trị tối thiểu 800 triệu đồng, và thu nhập ít nhất 10 triệu đồng. Phương phải tự đến công ty địa ốc HSBC có liên kết để thẩm định giá trị căn nhà. Lãi suất vay ở HSBC là 12,75%/năm, với thời hạn 25 năm. “Tôi muốn vay thời hạn 10 – 15 năm, chứ dài quá thấy nợ trả hoài không hết cũng nản”, Phương nói. Nhưng nhân viên tư vấn từ chối, do thu nhập của Phương không đủ để vừa trả nợ vừa chi tiêu nếu thời gian vay ngắn hơn.
Với lãi suất ngang HSBC, ngân hàng ACB chỉ giải ngân sau khi người vay đứng tên ngôi nhà vay mua (cũng là tài sản thế chấp).
Ở VIB, ngân hàng vừa tung ra hai sản phẩm cho vay mua nhà với thời hạn vay đến 15 năm, nhưng Phương chỉ được vay 10 năm, và thu nhập ít nhất 9 – 10 triệu đồng/tháng. Nhân viên tư vấn cho biết lãi suất hiện là 1,125%/tháng, tương đương 13,5%/năm. Như vậy, với khoản vay 300 triệu đồng, Phương phải trả trung bình một tháng gần 6 triệu đồng trong 10 năm.
Hỏi thăm một ngân hàng TMCP quy mô vừa khác, nếu vay 15 năm, Phương phải chịu mức lãi suất 13,65%/năm, với lý do là khách hàng bình thường. Nhưng nếu vay thời hạn năm năm, lãi suất sẽ là 13,35%/năm. Tuy nhiên, nhân viên tư vấn cho biết, khó có thể cho vay đến 10 năm.
Nhưng lý do để Phương, cũng như nhiều người vay mua nhà thấy bất an và ngần ngại nhất khi ký tên vào hợp đồng vay, chính là vì điều khoản lãi suất được điều chỉnh ba hoặc sáu tháng một lần. Các ngân hàng, rút kinh nghiệm trong năm 2007, khi lãi suất cho vay và huy động vọt lên 15 – 20%/năm, mà phần lớn hợp đồng tín dụng chỉ điều chỉnh mỗi năm một lần, đã rút ngắn thời gian này lại. Vì vậy, với lãi suất huy động theo xu hướng lên, người vay hiểu rằng sẽ bị sự ràng buộc lãi suất này “làm phiền” suốt thời gian vay.
Ngoài ra, không nhiều người có nhu cầu vay nhà dưới 10 năm. Trong khi đó, lãi suất dành cho các thời hạn vay 10 năm trở lên thường bị tính cao hơn.
Tuỳ theo các yếu tố lịch sử tín dụng, thu nhập, vị trí xã hội… của người vay mà lãi suất được giữ nguyên, ưu đãi hay cộng thêm 0,3 – 0,6%/năm. Căn nhà, nếu nằm trong hẻm nhỏ dưới 2m, cách xa mặt đường, khu dân cư… khó được chấp nhận hoặc bị tính lãi cao, bởi đây là tài sản thanh khoản không cao, nếu rủi ro xảy ra, ngân hàng khó bán được để lấy lại tiền.
Những người là chủ cơ sở kinh doanh, hay kinh doanh tự do…, theo giám đốc khối khách hàng cá nhân một ngân hàng, thường là nhóm có thu nhập không ổn định, vì vậy, họ cũng phải chịu lãi suất vay cao hơn. Tiêu chuẩn của những “chốt chặn” này ngày càng được nâng lên, nhằm ngăn chặn tối đa nợ xấu. Nhiều ngân hàng chỉ cần nợ vay quá hạn 30 ngày là lo đôn đốc đi thu nợ.
Theo SGTT
