Lo ngại quá trình làm không minh bạch
Một loạt tỉnh thành vẫn tiếp tục công bố kế hoạch xây dựng trung tâm hành chính nghìn tỷ trong thời gian qua như: Hải Dương, Cần Thơ, Khánh Hoà, Hà Tĩnh... dù chủ trương cắt giảm chi tiêu công đã được Chính phủ đề ra từ vài năm nay.
Về vấn đề này, theo ĐBQH Nguyễn Hữu Đức, Chính phủ đã có chỉ đạo không được dùng tiền ngân sách nhà nước hoặc tiền thuế của dân để xây trụ sở nếu chưa cần thiết, nhất là trong điều kiện nước ta hiện đang có chủ trương cắt giảm chi phí, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
"Tuy nhiên, song hành cùng các công cụ cải cách hành chính, các địa phương cũng rất muốn cải thiện môi trường, địa điểm làm việc để người dân dễ dàng hơn trong việc tiếp cận với các dịch vụ công của Nhà nước.
Trường hợp không cần dùng tiền ngân sách nhà nước và sử dụng các hình thức hợp tác, đầu tư khác (như xây dựng-chuyển giao) hoặc sử dụng nguồn vốn từ nơi khác để thực hiện dự án thì các địa phương có thể được xây trụ sở trong điều kiện hiện nay. Tuy nhiên, những vấn đề này cần phải theo đúng quy định của pháp luật hiện hành và cũng cần có sự hướng dẫn của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền".
 |
| Nếu xây trụ sở, trung tâm hành chính mà không cần dùng ngân sách nhà nước thì các địa phương "tội gì không làm"? |
Tại Hà Tĩnh, ý định xây trụ sở của tỉnh này hiện đang vấp phải băn khoăn khi trụ sở của nhiều sở, ngành vừa mới xây dựng và đưa vào sử dụng không lây mà nay tỉnh đã muốn xây trung tâm hành chính. Theo ông Đức, vấn đề này nên tham vấn cơ quan công sản Trung ương và địa phương.
"Cơ quan công sản ở TƯ và tỉnh Hà Tĩnh cũng như các tỉnh khác phải xem xét, khảo sát lại công năng của từng trụ sở các sở, ngành tại địa phương, cái nào vẫn có chất lượng tốt thì nên tiếp tục sử dụng.
Qua chuyến công tác mới đây ở Hà Tĩnh, tôi thấy họ sắp xếp theo từng bước một: đầu tiên là việc lên quy hoạch tổng thể, sau đó tiến hành rà soát lại công năng của các trụ sở xem có thể tận dụng một cách tối đa, rồi mới xây dựng trụ sở với phương thức làm sao để dùng ít tiền của Nhà nước nhất. Nếu các tỉnh cũng làm được như vậy thì rất tốt, chỉ sợ có sự không minh bạch, rõ ràng trong quá trình làm, sử dụng không hiệu quả hoặc việc xây dựng trụ sở mới khi trụ sở cũ vẫn còn tốt thì rất lãng phí".
Về quan điểm cho rằng, các tỉnh chẳng tội gì không xây trụ sở vì không chỉ có trụ sở lớn, đẹp hơn mà lại tăng được GDP, ông Đức cho rằng: "Đó chỉ là trên lý thuyết, còn vấn đề quan trọng hơn cả hiệu quả lại là tìm được nguồn vốn từ đâu? Nếu các tỉnh tìm được nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước, công năng công trình theo đúng quy hoạch như đã được cấp phép thì tội gì mà không làm. Vì vừa có trụ sở đàng hoàng lại tạo cho người dân dịch vụ hành chính công tốt, GDP cũng tăng lên, đảm bảo được cả lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, thế thì quá hoàn hảo".
Cần lấy ý kiến nhân dân, ĐBQH tham gia giám sát
Ông Nguyễn Hữu Đức cũng cho rằng, muốn đảm bảo được sự công khai, minh bạch khi xây dựng trụ sở, trung tâm hành chính, các địa phương cần có quy hoạch tổng thể, cách tốt nhất là nên có sự tham gia của người dân thông qua việc lấy ý kiến rộng rãi về định hướng đầu tư và quy hoạch.
"Dân chính là đối tượng sử dụng dịch vụ hành chính công, xây dựng bộ máy nhà nước cũng là để phục vụ người dân. Việc để người dân tham gia ý kiến là rất tốt, đảm bảo cơ sở về quy hoạch: xây dựng có cần thiết hay không? Một trụ sở sẽ là nơi làm việc của nhiều bộ, ngành hay chỉ có một số bộ, ngành chính? Trụ sở cũ sẽ bàn giao cho ai?...
Ngoài sự giám sát cộng đồng về đầu tư, các ĐBQH ứng cử tại địa phương cũng nên tham gia giám sát. Trường hợp như ở Hà Tĩnh, do chưa có phương án cụ thể nên chưa biết thế nào vì còn phải quy hoạch từng bước từ không gian, địa điểm đến công năng sử dụng của trụ sở mới. Trụ sở cũ được tận dụng ra sao? Về nguồn vốn, cũng nên đặt ra câu hỏi có cần dùng ngân sách nhà nước hay không? Nếu các địa phương đều làm theo hình thức BT được thì rất tốt".
Do đó, để đảm bảo sự minh bạch, một lần nữa ông Đức khẳng định, rất cần tăng cường sự giám sát của người dân và các đại biểu dân cử tại địa phương.
