Quận 8 có 10.615 căn nhà ven kênh rạch cần phải di dời. Ảnh: Huy Anh.
Theo báo cáo của UBND quận 8, trên địa bàn quận có đến 45 km kênh rạch lớn nhỏ bị chia cắt thành nhiều cù lao. Quận 8 là một quận mà việc đô thị hóa mang tính tự phát, không theo quy hoạch, có nguy cơ trở thành khu ổ chuột lớn nhất TP.
Quá trình đô thị hóa ở quận 8 diễn ra từ năm 1995 nhưng phần lớn các dự án đều đơn thuần là các dự án phát triển nhà ở kinh doanh chưa kết hợp với việc chỉnh trang đô thị.
Các dự án thực hiện trong những năm qua trên địa bàn quận chủ yếu là dự án mang tính chất nhỏ lẻ, quy mô dự án dựa trên khả năng của các DN, dẫn đến việc đầu tư thiếu đồng bộ, gây khó khăn trong việc kết nối hạ tầng, hiệu quả kinh tế xã hội thấp, lãng phí quỹ đất, nhanh chóng lạc hậu so với các vùng lân cận.
Hiện nay trên địa bàn quận 8 có trên 10.615 căn nhà, khu đất ven kênh rạch và gần 16.000 căn nhà lụp xụp cấp 3, cấp 4, tạm bợ, chắp vá không bảo đảm điều kiện sinh hoạt của người dân.
Chương trình chỉnh trang đô thị, di dời nhà lụp xụp, nhà trên và ven kênh rạch ở quận 8, mặc dù đã được triển khai 2 năm (giai đoạn 2006 - 2010), nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được bao nhiêu. Cụ thể, các dãy nhà ổ chuột trên kênh rạch và những khu dân cư lụp xụp như: Dương Bá Trạc 1 - 2, khu Xáng Thổi tại phường 1, khu vực Đồng Diều phường 4, khu vực Ba Tơ - Phạm Thế Hiển phường 7, khu chuyển đổi trường mầm non, trường tiểu học - trung học cơ sở phường 4… vẫn còn nằm trong kế hoạch chỉnh trang.
Theo UBND quận 8, một trong những nguyên nhân làm chương trình chỉnh trang đô thị chưa được chuyển biến là do thiếu quỹ nhà - đất tái định cư (TĐC). Thế nhưng, trong khi đó hàng loạt kho bãi ở địa phương này lại đang bị bỏ trống hoặc sử dụng không đúng công năng.
Cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp
Theo cách tính của nhiều DN, để thực hiện chương trình này trước mắt quận 8 phải có 5.000 căn nhà TĐC để di dời dân, từ đó mới có cơ sở để giải phóng mặt bằng theo kiểu cuốn chiếu, xây dựng các dự án nhà ở mới. Tuy nhiên, theo thống kê sơ bộ của quận 8, phải đến cuối năm 2009, quận mới tạm lo 1.400 - 1.600 căn nhà để phục vụ TĐC.
Tại cuộc họp nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong việc di dời các căn nhà lụp xụp trên địa bàn quận mới đây với Sở Xây dựng, ông Nguyễn Tín Trung, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn - đơn vị được TP giao dành quỹ nhà ở xã hội để TĐC cho chương trình di dời nhà lụp xụp của quận 8 - kêu khó là do không có “đất sạch” nên DN phải bồi thường giải phóng mặt bằng rất lâu.
Hơn nữa, nhà trên kênh rạch có diện tích rất nhỏ, chỉ khoảng 10 - 20m2, trong khi đó nhà TĐC trung bình khoảng 50 - 60m2/căn hộ, người dân được đền bù không mua nổi phần diện tích nhà dôi ra vì đa số người dân sống ven kênh rạch trên địa bàn quận chủ yếu là người dân lao động nghèo. “Nguồn vốn lại bị siết chặt nên việc kêu gọi xã hội hóa nhà TĐC là điều rất khó khăn” - ông Trung cho biết.
Theo ông Trung, để có quỹ nhà TĐC thì Nhà nước cần có các cơ chế thoáng để kêu gọi đầu tư. Ông Trần Mạnh Châu, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn cũng cho rằng nếu khoán trắng cho DN nhiệm vụ này trong khi nguồn vốn cho vay lãi suất quá cao, giá vật liệu xây dựng tăng chóng mặt là chuyện không thể thực hiện được.
Ngân sách không đủ vốn lo cho chương trình chỉnh trang đô thị, di dời nhà ven kênh rạch thì cần phải có những chính sách, điều kiện hỗ trợ cho DN như cần có một cơ chế cho vay thích hợp để DN có vốn tạo quỹ đất, xây dựng nhà TĐC. Để chỉnh trang, di dời 26 khu nhà lụp xụp với hơn 16.000 căn nhà trên địa bàn quận 8, TP đang đứng trước bài toán tìm kiếm quỹ nhà TĐC và kinh phí để ổn định cuộc sống cho người dân.
Báo cáo với Sở Xây dựng, Phó Chủ tịch UBND quận 8, Nguyễn Thành Chung cho biết, từ nay đến cuối năm 2008, quận sẽ tiến hành khảo sát hiện trạng và lập phương án bồi thường tổng thể cho các khu vực chỉnh trang đô thị, di dời nhà trên và ven kênh rạch. Do đó, ông Chung đề xuất Sở Tài chính cho quận được tạm ứng vốn để lập hồ sơ, phương án bồi thường cho tất cả các dự án thuộc chương trình này.
Để tạo quỹ đất xây dựng nhà TĐC, UBND quận 8 cũng kiến nghị UBND TP chấp thuận chủ trương chuyển đổi quy hoạch một số kho bãi dọc kênh Đôi, kênh Tàu Hũ trên địa bàn quận 8 từ công viên cây xanh, công trình công cộng (theo quy hoạch trước đây) sang xây dựng khu chung cư để phục vụ chương trình này.
Lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết sẽ sớm kiến nghị và xin UBND TP một số cơ chế nhằm tháo gỡ các vướng mắc để quận 8 đẩy nhanh chương trình trên. Đồng thời, vị lãnh đạo này hứa sẽ cung cấp cho quận 8 danh sách 200 danh nghiệp uy tín trong lĩnh vực xây dựng để chính quyền địa phương chọn nhà đầu tư.
Theo Sài Gòn Giải Phóng
