Tại phiên giải trình việc quản lý kinh phí bảo trì nhà chung cư do Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức ngày 24/4, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, tính đến ngày 31/3, có 11/40 địa phương được khảo sát còn xảy ra tình trạng tranh chấp, khiếu nại, trong đó, Hà Nội và TP.HCM là hai địa phương chiếm tỷ lệ cao nhất. Cụ thể, Hà Nội đang có 39 tòa chung cư xảy ra tranh chấp liên quan đến kinh phí bảo trì phần sở hữu chung, còn tại TP.HCM là 15 tòa.
Bộ trưởng Hà cho rằng, việc không đảm bảo về mặt tài chính của một số chủ đầu tư, chỉ chú trọng thu lợi nhuận từ bán căn hộ mà không quan tâm thích đáng đến nghĩa vụ sau bán hàng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tranh chấp như trên. Những đơn vị đầu tư này đã không tạo lập một tài khoản riêng cho kinh phí bảo trì để quản lý, mà đã đưa khoản tiền 2% vào mục đích kinh doanh của doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng chỉ thị xử lý nghiêm chủ đầu tư chậm bàn giao phí bảo trì
Khi đã bán xong căn hộ lại tìm đủ mọi lý do để trì hoãn tổ chức hội nghị nhà chung cư để bầu ban quản trị, hoặc không bàn giao khoản kinh phí bảo trì cho ban quản trị tòa nhà. Thậm chí, có nhà đầu tư còn chấp nhận nộp phạt để kéo dài thời gian phải bàn giao nhằm chiếm dụng khoản kinh phí bảo trì.
Tại phiên giải trình, đại biểu Bùi Văn Xuyền (Thái Bình) đã chất vấn: Theo quy định của Luật Nhà ở, chủ đầu tư có trách nhiệm bảo hành công trình. Vậy chủ đầu tư thu một lần của người dân trong 20 năm đầu đã hợp lý chưa? Việc này có tạo gánh nặng cho người dân khi mua nhà hay không?
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng giải trình, từ kinh nghiệm xây dựng của các nước trên thế giới, mức kinh phí bảo trì hàng năm để đảm bảo vận hành nhà chung cư bình thường, an toàn thường vào khoảng 0,08-0,1 %, như vậy, mức thu trong 20 năm là 2%. Việc thu phí một lần cũng là kế thừa từ kinh nghiệm thực tiễn của nhiều nước, còn sau 20 năm, tùy theo tình hình thực tế của tòa nhà sẽ thu thêm nếu cần thiết.
Tuy nhiên, Bộ sẽ ghi nhận ý kiến này và tính toán hợp lý hơn, có thể xem xét, giảm mức thu xuống 10-15 năm. Về việc giao nhiệm vụ thu phí bảo trì cho chủ đầu tư, Bộ trưởng Hà cho rằng, phương án này sẽ thuận tiện hơn. Kiên quyết xử lý nghiêm đối với những chủ đầu tư chậm bàn giao, hoặc bàn giao thiếu quỹ bảo trì. Cần phải công khai minh bạch việc này để hạn chế những tiêu cực có thể xảy ra đối với khoản kinh phí bảo trì phần sở hữu chung.
Đồng thời, Bộ Xây dựng cũng đề xuất thêm 2 mô hình là: Chủ đầu tư tự thực hiện bảo trì, vận hành và thành lập Ban quản trị chuyên nghiệp. Người dân sẽ quyết định lựa chọn mô hình phù hợp tại hội nghị nhà chung cư lần đầu.
Liên quan đến quỹ bảo trì, đại biểu Ngô Trung Thành (Ðắk Lắk) cũng thể hiện sự băn khoăn trước tình trạng tranh chấp phức tạp, kéo dài, tiềm ẩn nhiều điểm nóng về an ninh trật tự, có nhiều nơi, cư dân còn căng băng rôn khẩu hiệu. Những tranh chấp này đa phần xảy ra tại những nơi có quỹ bảo trì lớn, thậm chí, có nơi quỹ bảo trì lên đến 160 tỷ đồng.
Vị đại biểu này nêu: “Chung cư Carina tại TP.HCM vừa qua cháy có việc chủ đầu tư còn nợ 20 tỷ đồng quỹ bảo trì, chưa bàn giao cho Ban quản trị. Vậy số tiền nợ đó có ảnh hướng tới việc đảm bảo an toàn phòng cháy hay không? Trách nhiệm của chủ đầu tư về khoản nợ này thế nào?”
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà giải trình, mức phí 2% là một khoản thu không hề nhỏ và tranh chấp quỹ bảo trì thường xảy ra tại các tòa chung cư có số thu lớn. Vì vậy, phải kiểm soát chặt chẽ về phí bảo trì tại các tòa nhà chung cư trên địa bàn để chống lạm dụng tiêu cực. Các quy định của pháp luật cũng đã nói rất rõ ràng, vấn đề nằm ở chỗ các đơn vị tổ chức thực hiện như thế nào. Về vấn đề phòng cháy chữa cháy, ông Hà cho rằng, ở những nơi trong thời hạn bảo hành 5 năm thì không sao, còn sau 5 năm mà không có quỹ bảo trì thì sẽ “có vấn đề”.
