Năm 2015, Ngân hàng Nhà nước đã lần đầu tiên công bố danh sách các ngân hàng thương mại có đủ điều kiện bảo lãnh cho chủ đầu tư dự án BĐS để bán hoặc cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai. Cụ thể, có tổng cộng 33 ngân hàng, trong đó có 24 ngân hàng trong nước và 9 ngân hàng nước ngoài hoặc liên doanh được phép cung cấp dịch vụ này.
 |
| Bảo lãnh ngân hàng là “điều kiện đủ” để kết nối người mua nhà với chủ đầu tư |
Các chuyên gia về BĐS nhận định, đây là cơ sở để chủ đầu tư tìm kiếm ngân hàng bảo lãnh cho các dự án BĐS của mình theo quy định tại điều 56 của Luật Kinh doanh BĐS sửa đổi (chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2015). Theo đó, quy định chủ đầu tư dự án khi bán hoặc cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai phải được ngân hàng thương mại bảo lãnh nghĩa vụ tài chính. Nếu chủ đầu tư không thực hiện bàn giao nhà ở theo tiến độ đã cam kết, thì bên mua hoặc bên thuê mua có quyền yêu cầu ngân hàng hoàn lại số tiền ứng trước và các khoản tiền khác theo hợp đồng đã ký kết.
Mặc dù Luật BĐS sửa đổi đã quy định, tuy nhiên việc áp dụng vào thực tiễn còn lắm gian nan. Sau 8 tháng ban hành, tới nay số lượng các dự án được ngân hàng bảo lãnh vẫn còn đếm trên đầu ngón tay. Theo các doanh nghiệp, sở dĩ việc thực thi luật chưa hiệu quả là bởi nhà nước chưa có các nghị định hướng dẫn cụ thể dành cho ngân hàng cũng như doanh nghiệp về việc thực hiện bảo lãnh. Song, trên thực tế đã có một số doanh nghiệp được ngân hàng bảo lãnh dự án như: HSBC ký hợp đồng tài trợ vốn và bảo lãnh cho một dự án chung cư cao cấp của CapitaLand vào tháng 11/2015; Ngân hàng Vietbank chính thức ký kết hợp tác toàn diện tài trợ vốn và bảo lãnh cho một dự án căn hộ tại quận 9, Tp.HCM... Vậy, lý do để các ngân hàng chưa ký kết bảo lãnh cho các dự án có thực sự do chưa được hướng dẫn cụ thể?
 |
| Việc ngân hàng bảo lãnh dự án BĐS sẽ giúp kích hoạt thị trường |
Theo quy định hiện hành thì trước khi bán hoặc cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai, dự án phải được ngân hàng thương mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh. Đồng thời, để được chấp thuận bảo lãnh thì các chủ đầu tư cũng phải khẳng định được uy tín và năng lực của mình. Có thể nói, đây là mối quan hệ qua lại, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của ngân hàng nếu doanh nghiệp không đủ năng lực, do đó, các ngân hàng dè dặt trong việc hợp tác bảo lãnh là hoàn toàn thỏa đáng. Ngoài ra, việc thực hiện bảo lãnh sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề như doanh nghiệp sẽ dùng tài sản nào để đảm bảo khi ký bảo lãnh? mức phí bảo lãnh là bao nhiêu? ai sẽ là người chịu mức phí này?... Xung quanh việc bảo lãnh ngân hàng có rất nhiều vấn đề khiến ngân hàng cũng như doanh nghiệp còn chùng chình đặt bút ký hợp đồng bảo lãnh. Đây cũng chính là lý do khiến cho đến thời điểm hiện tại, thị trường mới ghi nhận rất ít trường hợp dự án có được bảo lãnh của ngân hàng.
Tại một sự kiện của mình vào đầu năm 2016, Công ty CP Đầu tư địa ốc Hải Đăng có đưa ra các thông tin về việc dự án Mon City được ngân hàng HD Bank bảo lãnh nghĩa vụ tài chính. Nhưng những thông tin này có vẻ vẫn được nhắc đến khá khiêm nhường khiến người mua nhà không khỏi băn khoăn. Tuy nhiên, nếu đúng như vậy thì Mon City sẽ là dự án đầu tiên tại Hà Nội được ngân hàng chấp thuận bảo lãnh. Thị trường đang chờ đợi những biến chuyển tích cực từ việc áp dụng luật BĐS sửa đổi, nhất là việc quy định về vấn đề bảo lãnh ngân hàng với dự án hình thành trong tương lai đi vào thực tiễn.
Đại diện các chủ đầu tư cho rằng, việc ký kết hợp tác bảo lãnh với ngân hàng không chỉ giúp đảm bảo tuyệt đối quyền lợi cho người mua nhà mà còn góp phần tăng thêm niềm tin đối với khách hàng và các nhà đầu tư, giúp thị trường BĐS phát triển bền vững. Hơn nữa, việc các doanh nghiệp được ngân hàng ký kết hợp tác bảo lãnh còn giúp khẳng định thêm uy tín thương hiệu trên thị trường BĐS, bởi khi quyết định bảo lãnh thì ngân hàng đã phải thẩm định rất kỹ uy tín và năng lực của doanh nghiệp cũng như tính thanh khoản các dự án của đơn vị mà mình bảo lãnh.
 |
| Mon City – Dự án đầu tiên tại Hà Nội được ngân hàng bảo lãnh? |
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư địa ốc Hải Đăng - chủ đầu tư dự án Mon City, tsau năm 2015 với nhiều khởi sắc, thị trường BĐS Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa phát triển mới. Trước bối cảnh đó, việc có thêm những “điều kiện đủ” như vấn đề bảo lãnh ngân hàng sẽ giúp kích hoạt thị trường. “Sự biến chuyển của thị trường đã mang đến rất nhiều cơ hội cho các chủ đầu tư, trong đó có HD Mon. Mon City đã chuẩn bị đầy đủ cả những điều kiện cần và đủ để đáp ứng mọi nhu cầu của thị trường trong bối cảnh mới. Các văn bản về việc bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư dự án Mon City sẽ được chúng tôi trao cho khách hàng trong thời gian ngắn sắp tới”, ông Tuấn cho biết.
Trong khi đó, Vụ trưởng Vụ Pháp chế thuộc Ngân hàng Nhà nước Đoàn Thái Sơn đánh giá, quy định bảo lãnh dự án BĐS sẽ có tác động tích cực cho cả thị trường BĐS và ngành ngân hàng. “Xuất phát từ quy định bảo vệ quyền lợi cho người mua nhà, người mua sẽ yên tâm hơn với khoản tiền mình bỏ ra vì thế sẽ kích thích nhiều người mua nhà hơn. Người mua nhiều, doanh nghiệp bán được hàng. Doanh nghiệp có tiền, ngân hàng cũng dễ dàng thu nợ hơn. Vì vậy, quy định này có tác động tích cực lên toàn thị trường", ông phân tích.
