Theo quy định tại Thông tư 02/2016 quy định quy chế quản lý sử dụng nhà chung cư, việc đóng kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư được thực hiện theo thỏa thuận giữa chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư với đơn vị quản lý vận hành trên cơ sở các quy định của pháp luật về nhà ở. Theo đó, việc sử dụng kinh phí quản lý vận hành và kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư phải bảo đảm công khai, minh bạch, đúng mục đích, đúng quy định của pháp luật về nhà ở và Quy chế này; đồng thời, việc đóng góp các khoản phí, lệ phí trong quá trình sử dụng nhà chung cư cũng phải tuân thủ các quy định của pháp luật.
Dù quy định là vậy, song trên thực tế, những vụ tranh chấp có liên quan tới mức phí quản lý trong các tòa nhà chung cư vẫn thường xuyên xảy ra, ngay cả với những chung cư còn chưa đi vào sử dụng.
Đơn cử như vụ tranh chấp tại Chung cư Hồ Gươm Plaza (phường Mỗ Lao, quận Hà Đông, TP. Hà Nội) diễn ra cách đây không lâu. Được biết, nguyên nhân của mâu thuẫn này là do cư dân không chịu đóng mức phí dịch vụ tạm thu mới 5.500 đồng/m2 (tăng 2.000 đồng/m2 so với trước), vì vậy chủ đầu tư đã cắt điện nước và khóa thang máy, khiến cư dân bức xúc. Theo tìm hiểu của PV, những mâu thuẫn giữa cư dân và chủ đầu tư Hồ Gươm Plaza xảy ra trước cả khi cư dân chuyển về sinh sống.
 |
| Tranh chấp liên quan đến mức phí quản lý xảy ra từ chung cư giá rẻ đến chung cư cao cấp. Ảnh: Đức Thanh |
Mới đây, tranh chấp giữa cư dân và chủ đầu tư cũng đã xảy ra tại một chung cư thuộc quận Hà Đông, Hà Nội. Mặc dù dự án chưa đưa vào sử dụng nhưng việc chủ đầu tư đưa ra mức phí dịch vụ tạm tính lên tới 8.000 đồng/m2 đã vấp phải những phản ứng gay gắt từ phía cư dân khi cho rằng mức phí trên là quá cao. Theo cư dân, một tòa nhà bên cạnh đã đi vào hoạt động được 3 năm, cùng thuộc khu đô thị, nhưng do chủ đầu tư khác triển khai thì mức phí lại chỉ bằng một nửa so với mức phí quản lý mà chung cư sắp bàn giao này tiến hành thu.
Liên quan đến vấn đề này, giám đốc một công ty quản lý tòa nhà chung cư lớn có trụ sở tại quận Đống Đa, TP. Hà Nội cho hay, việc tranh chấp về phí quản lý tại các tòa nhà chung cư không mới. Việc vận hành chung cư ở mỗi dự án sẽ có một đặc điểm riêng, do đó việc thu phí quản lý cũng khác nhau.
Trong một môi trường hiện đại, một đơn vị quản lý chuyên nghiệp không chỉ dừng ở việc quản lý các khu vực công cộng hay các trang thiết bị, mà còn hướng tới việc cung cấp một dịch vụ trọn gói, toàn diện và phục vụ 24/7 cho cư dân, chẳng hạn như dịch vụ sửa chữa bên trong căn hộ, vệ sinh căn hộ, giặt ủi,… Nhưng vấn đề là liệu các đơn vị quản lý có sẵn sàng minh bạch trong vấn đề thu chi các loại dịch vụ khác nhau tại các tòa nhà chung cư và có những giải thích rõ ràng để cư dân hiểu rõ hay không.
Theo vị giám đốc này, ở nhiều nước và vùng lãnh thổ phát triển về chung cư cao tầng như Singapore hay Hồng Kông, những mâu thuẫn rất hiếm khi xảy ra và chủ yếu là giữa các cư dân liên quan đến hoạt động hàng ngày. Việc họ hướng dẫn rất chi tiết đối với từng vấn đề liên quan đến việc quản lý, vận hành chung cư, cách phân chia phí quản lý, nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi chủ sở hữu đối với khu vực chung - riêng, quy định về bầu ban quản trị, tham gia thành viên ban quản trị, quy định về đóng phí và thu phí,… đã giúp hạn chế những rắc rối phát sinh thường thấy tại Việt Nam.
Vì vậy, đây chính là hướng đi mà Việt Nam cần hướng tới để tạo sự chuyên nghiệp hóa trong hoạt động quản lý tòa nhà chung cư. Đối với cư dân, vấn đề không phải ở việc phí quản lý cao hay thấp, mà là ở sự minh bạch trong chi tiêu của chủ đầu tư, đơn vị phụ trách quản lý tòa nhà. Các chủ đầu tư cần hiểu trách nhiệm của mình, không được tận thu, song vẫn phải đảm bảo chất lượng. Trong trường hợp chi phí tăng thì đơn vị quản lý phải họp bàn với cư dân để nhận được sự đồng thuận về việc cắt giảm dịch vụ hoặc tăng phí quản lý dựa trên việc công khai tất cả khoản chi và phải do chính người dân quyết định.
