- PV: Kiến nghị tới Quốc hội, cử tri đề nghị Ngân hàng Nhà nước, Chính phủ rà soát và có giải pháp kịp thời để đảm bảo những người có thu nhập thấp đã ký vay gói 30.000 tỷ đồng tiếp tục được hưởng lãi suất ưu đãi theo mức hỗ trợ ban đầu để ổn định cuộc sống. Ông có quan điểm như thế nào về kiến nghị này?
ĐBQH Nguyễn Đức Kiên: Chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường XHCN, vậy tại sao lại cứ đòi bao cấp mãi thế?
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, hiện nay gói vay 30.000 tỷ đồng đã giải ngân được 70% và tới cuối tháng 5/2016 tốc độ giải ngân có thể lên trên 90%. Mức độ giải ngân như vậy là đạt yêu cầu.
Đối với những trường hợp, kiến nghị của cử tri, tôi cho rằng người mua nhà phải có trách nhiệm với khoản vay của mình chứ Nhà nước không thể lo cho người dân được. Các điều kiện vay, thời hạn vay, mức lãi suất,… tất cả đã được ghi rõ trong hợp đồng rồi.
Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội
Khi người dân đã mua và đã ký hợp đồng, thì họ phải biết thời hạn khoản vay, cũng như lãi suất khoản vay là bao nhiêu, họ phải có trách nhiệm với đồng tiền của mình, phải thảo luận hợp đồng bán nhà với người bán.
Người bán phải chia sẻ lợi nhuận lãi suất cho người mua chứ không phải dồn tất cả chi phí cho Nhà nước. Tiền ở gói đó là tiền thuế của nhiều người khác đóng vào để cho vay. Thế nên điều gì cũng có giới hạn, chứ không thể đòi hỏi tất cả người dân khác phải đóng góp vào để cho một nhóm người vay được.
Nếu chủ đầu tư muốn bán được sản phẩm của mình thì họ phải chấp nhận chia sẻ khó khăn của thị trường với người mua chứ không phải đòi hỏi sự hỗ trợ của Nhà nước.
- Vậy đối với mong muốn kéo dài thêm gói vay 30.000 tỷ đồng của người dân sau ngày 1/6 thì sao, thưa ông?
Vấn đề là gói vay 30.000 tỷ được Chính phủ đưa ra khi nền kinh tế đang gặp khó khăn và tốc độ tăng trưởng kinh tế chỉ ở mức hơn 5%. Cụ thể, Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước thông qua gói hỗ trợ kích cầu để kích vào thị trường BĐS ở phân khúc nhà ở cho người thu nhập thấp và nhà ở xã hội để khơi thông “cục máu đông” trong nền kinh tế. Tuy nhiên khi “cục máu đông” ấy đã tan thì gói vay 30.000 tỷ đồng giải ngân cũng đạt tới 90% thì coi như vai trò của gói vay này đã hoàn thành.
Đối với mong muốn kéo dài thêm gói vay 30.000 tỷ đồng của người dân, theo tôi là khó khả thi. Bởi Nhà nước có Ngân hàng chính sách xã hội để giải quyết những vấn đề cho người dân có nhà ở. Nếu người dân không thay đổi, vẫn giữ thói quen cũ và không cập nhật tình hình thì không thể được. Nhà nước không thể lo mãi được.
Mong muốn mang lại lợi ích cho mình là tốt, song không thể vì lợi ích của mình mà ảnh hưởng chung đến lợi ích của quốc gia. Gói vay ưu đãi nào cũng phải đặt trong tổng thể nền kinh tế vĩ mô chứ không thể vì một nhóm lợi ích trong thị trường BĐS để Nhà nước phải tung ra một gói mới hoặc kéo dài gói đó, gây ra bất ổn về vĩ mô.
Đối với lao động nghèo có thể thuê nhà ở xã hội. Hiến Pháp 2013 quy định có một khâu đột phá là Nhà nước đảm bảo quyền có chỗ ở cho người dân chứ không phải đảm bảo quyền sở hữu nhà ở cho người dân.
- Như vậy tức là dù bất kỳ lý do gì cũng không nên kéo dài thêm gói vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng cho người thu nhập thấp?
Khi đã đến thời hạn, mặc dù mới giải ngân đến 29.000 tỷ đồng cũng phải dừng. Không thể đòi hỏi sự tuyệt đối 100%. Trong nền kinh tế thị trường, việc giải ngân đến hơn 90% là đã rất cố gắng. Chúng ta phải nhìn đến sự cố gắng, nỗ lực của Nhà nước trong giải quyết lĩnh vực đó, cũng như giải quyết nền kinh tế vĩ mô đó chứ không phải chỉ tập trung quyền lợi của một nhóm người mua.
Chúng ta đã có bài học từ gói kích cầu năm 2009 giảm lãi suất. Giai đoạn 2009 – 2011, nền kinh tế vĩ mô bị tác động, lãi suất leo thang, khiến cả nền kinh tế đứng trước nguy cơ “khốn khó”.
- Gói 30.000 tỷ đồng “đóng” lại, song số người dân có thu nhập thấp có nhu cầu về nhà ở vẫn còn rất lớn. Liệu có nên có thêm một gói hỗ trợ khác không, thưa ông?
Khi gói 30.000 tỷ đồng dừng lại sẽ còn hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách xã hội. Ngân hàng chính sách xã hội có vốn lớn gấp nhiều lần so với gói vay đó. Hơn nữa, khi chuyển sang ngân hàng thì thỏa thuận có thời hạn dài lâu chứ không phải thời hạn ngắn như gói 30.000 tỷ.
Từ chính sách đơn giản để thử nghiệm sẽ có tác dụng phát huy an sinh xã hội, khơi thông dòng chảy cho tín dụng, đặc biệt là BĐS, chúng ta sẽ có giải pháp mang tính lâu dài, có tính định chế trong xã hội chứ không còn mang tính ngắn hạn và theo tính chủ quan của một nhóm người. Theo tôi, điều đó tốt hơn nhiều.
Vấn đề hiện nay là những người mua nhà còn những khoản chưa giải ngân được cần trao đổi lại với ngân hàng và chủ đầu tư. Sau đó, cầm hợp đồng sang ngân hàng chính sách xã hội để có một khoản vay khác bù lại cho khoản này. Những quy định của nhà nước đã cho phép điều này.
Điều này cần phải làm rõ để không tạo ra sự hoang mang trong người dân. Để người dân thấy được ta làm chính sách vĩ mô là làm dài hơi chứ không nhìn vào cái trước mắt.
- Xin cảm ơn ông!
