Đủ kiểu đối phó cơ quan chức năng
Trước thực trạng các dự án vốn ngoài ngân sách chậm triển khai, ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng ban Pháp chế HĐND TP. Hà Nội cho biết, có quá nhiều dự án không đưa vào sử dụng, sử dụng sai mục đích, một số dự án bị biến thành bãi đỗ xe cho thuê. Ông Nam nói: “Họ chờ thời cơ để có cơ hội mới làm. Những trường hợp đó là vi phạm luật đất đai. Phải thấy rõ được vấn đề này. Trường hợp nào cố tình vi phạm, năng lực tài chính không có, cố tình đánh võng, mua bán, chuyển nhượng dự án. Chúng ta phải có thái độ dứt khoát, kiến nghị các sở, ngành, thành phố xử lý”.
Ông Nam nêu, có trường hợp từ năm 2009, một lần xin điều chỉnh kéo dài 6 năm, nay lại tiếp tục xin điều chỉnh. Các chủ đầu tư cố tình chậm sử dụng đất bằng cách xin điều chỉnh quy hoạch rồi tính từ thời điểm quy hoạch để hợp thức hóa việc chậm triển khai. Theo ông Nam, với 161 dự án chậm triển khai trên địa bàn thành phố cần làm rõ nguyên nhân nào thuộc về các cơ quan quản lý nhà nước, nguyên nhân nào thuộc về chủ đầu tư, từng quận huyện. “Muốn xử lý vi phạm phải lập được hồ sơ. Lộ trình khắc phục, giải quyết như thế nào, trách nhiệm thuộc về ai. Việc thu hồi đất như thế nào, tiến độ ra sao? Tất cả cái này cần được phân tích làm rõ để khắc phục xử lý 161 dự án”, ông Nam nói.
Cùng với đó, ông Nam nêu ví dụ về công trình CT6C Kiến Hưng (Hà Đông) đã sử dụng đất sai mục đích, vi phạm quy hoạch 1/500. Theo quy hoạch, công trình chỉ có 2 tòa nhà nhưng chủ đầu tư xây thêm một tòa nhà và cả nhà liền lề, ông Nam nói và đưa ra câu hỏi: “Ta lại điều chỉnh lại quy hoạch cho họ à? Như 8B Lê Trực, chỉ có thêm chiều cao, thêm phần nhô ra, chúng ta đã cắt xén rồi. Ở đây thêm cả một tòa nhà, sai quy hoạch thì xử lý thế nào đây? Các đồng chí hợp thức hóa nó à?”.
Hàng loạt dự án tại Hà Nội bị bỏ hoang suốt nhiều năm qua
Thành phố ngại “đụng chạm”?
Đoàn giám sát của HĐND TP. Hà Nội mới đây đã chỉ rõ, hàng loạt dự án đã có đề nghị thu hồi từ những năm 2012-2015 nhưng đến nay vẫn “để đấy”. Về hướng xử lý, Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, theo chỉ đạo của UBND thành phố, Sở TN&MT cùng các ngành đã tiến hành thanh tra liên ngành, rà soát lại toàn bộ các dự án được giao đất có vi phạm trên địa bàn toàn thành phố, báo cáo UBND thành phố vào tháng 11/2018.
Cũng theo ông Nghĩa, thành phố đã ban hành quy định Chủ tịch UBND quận huyện, xã phường phải chịu trách nhiệm trước UBND thành phố về sai phạm của các dự án. Bởi sở ngành thẩm định hồ sơ dự án nhưng địa phương là nơi quản lý. Ông Nghĩa nói: “Địa phương phải phát hiện sai phạm đó để phản ánh, báo cáo các cơ quan chuyên môn tổ chức thanh tra chuyên ngành theo quy định. Liên quan đến dự án sai phép như CT6C ở Hà Đông, lãnh đạo quận và phường phải phát hiện, nếu như vượt thẩm quyền phải báo cáo lên cơ quan cấp trên xử lý”.
Cùng với đó, việc thu hồi dự án cũng còn nhiều khó khăn do vướng luật. Luật Đất đai năm 2013 quy định, để gia hạn một dự án, chủ đầu tư phải có đơn và UBND thành phố thông qua. Ông Nghĩa nói: “Luật quy định chủ đầu tư phải có đơn xin gia hạn, mà nếu gia hạn khoảng 24 tháng thì phải nộp khoản tiền rất lớn. Chủ đầu tư thấy thế không làm đơn gia hạn nữa. Nếu không làm đơn gia hạn thì sau 15 ngày, UBND ra thông báo thu hồi, nhưng thu hồi như thế nào, cơ chế xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung của chỗ này hay trình tự thu hồi thế nào đến nay Bộ TN&MT vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể”. Một vướng mắc khác là quy định bồi thường tài sản trên đất khi thu hồi giữa luật năm 2003 và luật năm 2013 có sự khác biệt.
Theo ông Nghĩa, các kết luận thanh tra vẫn đăng tải công khai, nhiều đơn vị vi phạm không được giao đất mới nữa. Nhưng việc công khai thông tin cũng khiến Sở TN&MT gặp khó khăn vì nhiều khi bị khiếu nại, kiện tụng.
Ông Nghĩa thông tin: “Vì chưa có dữ liệu quản lý đất đai, liên thông quản lý nên có tình trạng các Sở khác đi thanh tra, người ta đã khắc phục rồi, nhưng Sở TN&MT không nắm được, vẫn công khai thông tin vi phạm. Các địa phương khác thấy danh sách Sở TN&MT công khai nên không giao đất cho họ nữa. Sở TN&MT cũng đã bị kiện về trường hợp này rồi”.
